Ceren'in şu yazısını okuduktan sonra yorum yazayım dedim. Ama baktım ki yorumla olacak gibi değil. Bu konuda kendimle yaşadığım fazlaca ikilem de var. En iyisi blog yazarak içimi dökmek galiba.
Canım Ceren demiş ki, sokakta kedi köpek olmaz. Hatta pardon düzeltiyorum, "sokakta hayvana karşıyım" demiş. Kimsenin ne düşüneceğine, fikrine müdahale edemem.
Ama...
Sokakta kedi köpek olmazsa nerede olur? Kedi ve köpeğin doğal yaşam alanı diyebileceğimiz alanlar nereler?
İnsan müdahalesiyle var olmuş hayvanlardan bahsediyoruz. Vahşi ataları olan kurtlardan insan tarafından evcilleştirilmiş köpekler. Ne kedinin doğal yaşam alanı ormanlardır, ne de köpeklerin. Bazı belediyeler köpekleri kurt sanıp, şehir merkezinden aldıkları zavallıları ormanların içine atıveriyorlar ya, hayvanlar açlıktan birbirini yiyor oralarda. Kilometrelerce yürüyüp, açlıktan, yorgunluktan ölüyorlar.
Sen önce hayvanları alıp, onu onunla, öbürünü berikiyle karıştırıp, kulağı şöyle olsun, kuyruğu böyle olsun, boyu şu kadarcık kalsın, huyu şöyle olsun diye kendin bir tür çıkaracaksın ortaya, sonra da bunlar çok oldu artık, bir kısmını öldürelim, bir kısmını hücrelere kapatalım, insanlar beğensin alsınlar, beğenilmeyenleri itlaf edelim gitsin diyeceksin. Kedi de köpek de, insanla var olan, insanın yaşadığı yerlerde yaşamını sürdüren hayvanlardır. Issız dağ başlarında, ormanlarda ya da çöllerde yaşabilir mi bizim sokak kedileri, köpekleri?
Avrupa'da sokaklarda kedi, köpek göremezmişsiniz öyle diyorlar. Bunun nedeni de adına barınak mı dersiniz, rehabilitasyon merkezi mi dersiniz, toplama kampı mı dersiniz, ne derseniz artık, kediler ve köpekler buralarda tutulur, belli bir süre kimse sahiplenmezse hayvan itlaf edilir. Sokaklarda hayvan görememek iyi bir şey midir o konuda da ikilemdeyim. Bana göre bu dünyayı güzelleştiren hayvanlar olduğu için, onları hayatımın her yerinde görmek isterim. Ceren'in dediği gibi sokaklarda açlık var, insan şiddeti var, trafik var, hastalık var. Ama bu yaşayan her canlı için geçerli değil midir? Neden biz insanlar, başka canlıların hayatları üzerinde bu denli yetkin hissediyoruz kendimizi? Onlar aç kalmasın diye, araba altında ezilmesin diye ya da pisliğin biri işkence etmesin diye sokaklardan toplayıp hapsetmek, öldürmek ne kadar etik?
Belki ben de "kedici kadın" olma yolunda ilerliyorum :) Sokakta yaşayan kedi ve köpek dostlarım var, çantamda onlar için aldığım mamalarla geziyorum. Onların yaşamlarını kolaylaştırmak ve birazcık olsun güzelleştirmek adına elimden gelen şeyi yapmaya çalışıyorum. Evet zor durumlarda yaşamalarını izlemek acı verici, soğuklarda ya da aşırı sıcaklarda perişan olmalarını izlemek kimseye zevk vermez ama onların var olmasından mutluluk duyuyorum. Sokakların onlarsız olması beni mutlu etmez, aksine eksiklik hissederim.
Bir defa köpek barınağına gittim. Tarif edemeyeceğim duygular yaşadım. İçim parçalandı sözünün gerçek bir durumu ifade ettiğini anladım, içimden bir şeylerin parça parça koparıldığını hissettim. Birbirlerinin üzerine yatarak ısınmaya çalışan yavru köpek tepecikleri gördüm. Bir zamanlar sevgiliye ya da karne hediyesi olarak çocuklara alınmış ve biraz büyünce sokaklara atılan, bir köşeye çekilmiş ve insana küsmüş cins köpekler, sevilmek için daracık tellerden burunlarını uzatan ve ağlayan, kendini sevdirmek için birbiriyle yarışan köpekler. Benim gördüğüm belki de barınakların en iyi durumda olanlarındandı üstelik. İnternette denk gelmişsinizdir, açlıktan birbirini yiyen köpekler var barınaklarda. Kendi bokları üzerinde yaşamak zorunda bırakılan, birkaç adımlık beton hücrelere kapatılan ve kuru ekmek bulurlarsa karnını doyurabilen zavallılar.
Köpeklere daha çok üzülüyorum. Kediler minnetsiz hayvanlardır, başlarının çaresine bakarlar, çöplere girer, avlanır, başlarını sokacak yer bulurlar. Köpeklerse koca bedenleriyle itilir, kakılır, çöplere çıkamaz, karınlarını doyuramazlar ve kesinlikle insanlardan daha çok eziyet görürler. Halbuki köpekler gerçekten çok duygusal hayvanlardır, küçücük bir okşama, bir sevgi gösterisi onları çıldırtmaya yeter, sizi tanırlar, peşinizden gelirler, etrafınızda dört dönüp kuyruk sallarlar, o hüzünlü gözlerle masum bakışlar atarlar ki beni en çok vuranı da köpek bakışlarıdır. İçimde inanılmaz bir şefkat patlaması yapar köpek bakışları.
Konudan uzaklaştım sanırım. Sokakta yaşayan kedi ve köpeklere müdahale konusu dediğim gibi beni çok ikilemde bırakan bir konu. Şu an için uygulanan yöntem şöyle; belediyeler sokakta yaşayan kedi ve köpekleri alıp, kısırlaştırıyor, aşılarını yapıp aldığı yere bırakıyor. Bana göre de en olması gereken yöntem budur. Vicdanımı sızlatan tarafı ise, dediğim gibi onların hayatlarına müdahale konusunda kendimizde gördüğümüz bu yetkinlik hissi. Bu his evimi paylaştığım sevgili kedim Üzüm için de geçerli. Ben de onu kısırlaştırdım. Ameliyat sonrası iyileşme sürecinde kendimi çok vicdansız ve çaresiz hissettim. Ona bunu yapmaya hakkım var mı diye düşündüm. Bir yandan da evden çıkmayan bir kedinin cinsel içgüdülerini tatmin edememesi de bir işkence olacak. Üstelik kedilerin ya da köpeklerin insanlardaki gibi "anne olmak isteği" gibi psikolojik bir ihtiyaçları olduğunu düşünmüyorum. Çoğalma içgüdüsüyle otomatik olarak yapılan davranışlar olarak düşünüyorum. Anneliği hissetmiyorlar demiyorum, herhangi bir anne hayvanın yavrusuna olan davranışlarını izlerseniz, ne kadar mükemmel anne olabildiklerine şaşırırsınız.
Neyse işte, canımı sıkan ve hep çözüm ne diye kendimi sorguladığım konu onları kısırlaştırmak, ya da barınaklara kapatmak ya da itlaf etme hakkını kendimizde görmemiz. Nüfusları çok arttı diye sokaklardan toplayıp öldürdüğümüz hayvanlar karşısında insan nüfusunun durumuna bir bakarsak, hangi canlının nüfusunun dengelenmesi konusunda daha net bir farkındalık yaşayabiliriz. Çünkü bu dünya üzerinde nüfusu arttıkça doğal dengeyi bozan, doğaya uyum sağlayarak yaşamak yerine kendine uydurmaya çalışan, çalıştıkça da her şeyi mahveden tek tür insandır. Doğanın düzeni öyle sistemli bir şekilde işler ki, kendi haline bırakırsanız mükemmel uyumu görürsünüz. Ama olmuyor işte, insan çoğalıyor, çoğaldıkça kaynakları kullanma ve tüketme konusunda şaşmaz bir bencillik sergiliyor ve başka canlıların yaşamlarına olan müdahale hakkı giderek genişliyor.
Çözüm nedir, sokaklarda hayvan görmek istemeyenler mi haklı, kedici kadınlar ve adamlar mı? Bana göre çözüm onlarla yaşayabilmek, bizlerle birlikte yaşamak zorunda olan bu hayvanların yaşamlarını elimizden geldiğince kolaylaştırmak, yardımcı olmak, çünkü bu dünya bizim değil. Bu dünyaya hükmetme ve üstün ırk olarak görme kibirimize rağmen bu dünya sadece bize ait değil. Bunu ya öğreneceğiz ya da kendimizle birlikte tüm canlı yaşamının içine edip, bu güzelim gezegeni yaşanmaz hale sokacağız. Biz insanlar bu dünyanın sahibi değiliz, bizler de diğer hayvanlar gibi dünyadaki yaşam zincirinin bir halkasıyız.